در میان این حوادث، تصادفات منجر به فوت حساسترین و پیچیدهترین نوع خسارت بهشمار میآیند؛ چراکه علاوهبر بار عاطفی و انسانی، جنبههای حقوقی و مالی قابل توجهی نیز دارند. در این میان، دیه بهعنوان رکن اصلی پرداخت خسارت در تصادفات فوتی، نقشی محوری در نظام بیمهای کشور ایفا میکند.
علیرضا فیاض، کارشناس حوزه بیمه خودرو در گفتوگو با «دنیای خودرو» با تاکید بر جایگاه قانونی و مالی دیه گفت: «دیه تعیینکننده سقف مالی مسئولیت شرکت بیمه در تصادفات منجر بهفوت است و شفافیت در قراردادهای بیمه و اطلاع رانندگان از میزان سقف تعهدات، میتواند از بروز اختلافات و مشکلات بعدی جلوگیری کند.»
وی افزود: «درصورتی که سقف بیمه کمتر از دیه قانونی باشد، مابهالتفاوت آن باید توسط مقصر حادثه یا ضامن او پرداخت شود.»
او با اشاره به اهمیت بیمه شخصثالث بهعنوان مهمترین نوع بیمه در حوزه خودرو گفت: «بیمه شخصثالث اصلیترین پوشش برای جبران خسارات مالی و جانی واردشده به اشخاص ثالث است. درحالی که بیمه بدنه صرفا خسارات وارد به خودرو بیمهگذار را پوشش میدهد، در تصادفات فوتی، پرداخت دیه تماما بر عهده بیمه شخصثالث است.»
وی افزود: «در فرآیند پرداخت دیه، کارشناسان بیمه ابتدا علت فوت و ارتباط مستقیم آن با تصادف را بررسی میکنند. سپس بر اساس نرخ دیه سال وقوع حادثه، میزان خسارت محاسبه میشود. چنانچه سقف بیمهنامه پاسخگوی کل مبلغ دیه باشد، شرکت بیمه تمام خسارت را پرداخت میکند؛ اما اگر دیه بیش از سقف بیمهنامه باشد، مابقی مبلغ برعهده مقصر حادثه خواهد بود.»
این کارشناس بیمه خودرو یکی از چالشهای رایج در این حوزه را اختلاف میان خانواده متوفی و شرکت بیمه دانست و گفت: «در برخی موارد، اختلاف نظر بر سر میزان دیه یا سقف بیمهنامه باعث تاخیر در پرداخت خسارت میشود. در چنین شرایطی، مراجعه به کمیسیون داوری بیمه یا مراجع قضایی بهترین راهحل قانونی است؛ اما شفافیت در مفاد بیمهنامه از ابتدا میتواند مانع بروز چنین مشکلاتی شود.»
وی بر لزوم تطبیق سقف بیمهنامهها با نرخ سالانه دیه تاکید کرد و گفت: «شرکتهای بیمه موظف هستند سقف تعهدات خود را مطابق با بخشنامههای بیمه مرکزی تنظیم کنند. به رانندگان توصیه میشود بیمهنامه شخصثالث معتبر با سقف مناسب تهیه کرده و در صورت امکان، پوششهای اضافی مانند بیمه حوادث راننده و سرنشین را نیز خریداری کنند تا در شرایط بحرانی از حمایت کامل برخوردار شوند.»
وی افزود: «در محاسبه دیه تفاوتی میان خودروهای سبک و سنگین وجود ندارد، اما بهدلیل ریسک بالاتر و خسارات احتمالی بیشتر، سقف تعهد بیمهنامهها باید متناسب با نوع خودرو تعیین شود تا پرداخت خسارت بدون چالش انجام گیرد.»
فیاض گفت: «رانندگان باید علاوهبر داشتن بیمهنامه معتبر، با قوانین راهنمایی و رانندگی آشنا باشند. رعایت ایمنی، توجه به سرعت مجاز و احترام بهحقوق دیگران در جاده، بهترین روش برای پیشگیری از بروز حوادثی است که درنهایت پای دیه و دادگاه را بهمیان میکشد.»
وی در پایان افزود: «دیه، محور اصلی تعهد بیمه در تصادفات فوتی است و پرداخت آن بر اساس قانون، پایه نظام جبران خسارت در کشور محسوب میشود. رعایت شفافیت در بیمهنامهها، افزایش سقف تعهدات متناسب با نرخ دیه و ارتقای فرهنگ رانندگی ایمن، سه گام اساسی برای کاهش اختلافات، تسریع در پرداخت خسارت و حمایت از بازماندگان حوادث رانندگی بهشمار میرود.»